#شرح_زیارت_جامعه_کبیره_۱۲

وَ اَعلامِ التُّقی

و پرچم‌های پرهیزگاری

اعلام: جمع عَلَم، به معنای نشانه و پرچم.

التقی: مصدر است و مانند تقوی که مصدر است، به معنای نگه داشتن است.

🔹 انسان با تقوا کسی است که نگهبان نفس خود می‌باشد و چون پرهیزگاری ائمه اطهار علیهم السلام آنچنان شدید بوده که بین دوست و دشمن مشهور شدند، همانند عَلَم و نشانه تقوا گردیدند، لذا برای رسیدن به حقیقت تقوا باید به احوالات ایشان نظر کرد. از آنجا که همه انسان‌ها باید به حقیقت تقوا برسند، در دعای ندبه خطاب به امام زمان علیه السلام عرض می‌کنیم: «کجاست آن آقایی که همه مردم را به تقوا جمع می‌کند و صفات متقین را در روحشان ایجاد می‌کند...»

🔸تقوا بر دو گونه است؛

1️⃣ تقوای جوارح: هرگاه انسان سالک الی الله در اثر دستورات و راهنمایی‌های استاد، مراقبت شدیدی بر اعضا و جوارحش داشته باشد که آلوده به گناه و رذائل نشود، تقوای جوارح نامیده می‌شود و این تقوا شاید با فشار و مواظبت صورت گیرد. 

2️⃣ تقوای قلب: و در ادامه هنگامی‌که در اثر تربیت و رشد و تعالی به مرحله عبودیت رسید، تقوا ملکه او می‌شود و اصطلاحاً به تقوای قلب می‌رسد و این تقوا با فشار و مراقبت نیست، چون سالک الی الله قلبش پاک شده و با شوق و میل کامل به تقوا رو می‌آورد و به راحتی واجبات را عمل و محرمات را ترک می‌کند و طبق فرمایش امام صادق علیه السلام تقوا همین عمل به واجبات و ترک محرمات است. 

✅ در کسب تقوا آمده که تمامیت تقوا، تعلیم آنچه نمی‌دانی و عمل به آنچه می‌دانی است. روشن است که برای تعلیم و رفع جهل باید به پرچم‌های تقوا یعنی ائمه اطهار علیهم السلام رو آورد و آنچه را نیز از آنان یاد می‌گیریم باید عمل کنیم تا مشکلات حل گردد.

💠 اميرالمؤمنين علیه السلام فرمودند: آن کسی که تقوا پیشه کند، مشکلاتش هرچند به او رو آورده باشند، از او دور می‌شوند، تلخی‌ها برایش شیرین، امواج بلاها و تنگناها برایش گشوده و سختی‌هایش آسان می‌گردد و باران کرامت بر او می‌بارد، رحمت روی گردان شده به او روی می‌آورد، چشمه‌های نعمت پس از فرونشستن بر او جاری می‌شود و باران رحمت پس از کم شدن به فراوانی بر او می‌بارد.

___________________________

وَ ذَوِی النُّهی وَ اُولِی الحِجی

و صاحبان خرد و دارندگان عقل

نُهی: جمع «نهیه» و یکی از نام‌های عقل می‌باشد و چون عقل از کارهای زشت نهی می‌کند، به او نهیه می‌گویند.

اولوا: یعنی صاحب و مالک و برای مفردش «ذو» به کار می‌رود.

حجی: یعنی آهنگ کردن به‌سوی چیزی و فراگرفتن چیزی و یکی دیگر از نام‌های عقل است.

🔹در فرق بین «حجی» و «نهی» می‌توان گفت عقل دو حالت دارد:

١) امر کننده: وقتی عقل به خوبی‌ها و تکالیف الهی امر می‌کند. عقل با تمام قوا انسان را فرا گرفته و او را به سمت تکالیفش می‌کشاند. 

٢) نهی کننده: وقتی عقل، انسان را از رذائل و قبایح نهی می‌کند. لذا در مجمع البیان می‌فرماید به عقلا از آن جهت «اولی النهی» گفته می‌شود که مردم را از قبایح باز می‌دارند. 

1️⃣ انسان‌ها را اگر هم صاحب عقل بدانیم، بطور نسبی دارای عقل هستند، زیرا فاقد علم حقیقی هستند و باید آن را فرا بگیرند و یا روح و قلبشان آغشته به رذائل آست که باید آن را تزکیه کنند ولی ائمه اطهار علیهم السلام چون از هر عیب و نقصی مبری و معصوم‌اند (حتی از جهل)، صاحبان عقل واقعی می‌باشند.

2️⃣ در تعریف عقل گفته‌اند که عقل نگه‌دارنده از جهل است و یا عقل آن چیزی است که به وسیله آن خداوند پرستش و بندگی می‌شود و به وسیله آن بهشت کسب می‌شود. پرواضح است که ائمه اطهار علیهم السلام معصوم از جهل و دارای علم الهی هستند و دارای عقل کاملند، لذا در این فقره از زیارت برای تأکید و تعريف بیشتر می‌فرماید ایشان صاحبان عقل و صاحبان خرد کامل هستند. امام صادق علیه السلام نیز درباره کلمه «اولی النهی» در آیه ١٢٨ سوره طه می‌فرمایند: به خدا سوگند ما اولی النهی هستیم. 

3️⃣ امام حسن مجتبی علیه السلام فرمود: هرگاه حاجتی خواستید، آن را از اهلش طلب کنید. گفتند: یابن رسول الله، اهلش چه کسانی‌ هستند؟ فرمود: کسانی‌که خداوند از آن‌ها در کتابش یاد کرده و فرموده «همانا صاحبان خرد متذکر می‌شوند». سپس فرمود: آن‌ها صاحبان عقل می‌باشند.

روشن است که مصادیق حقیقی و اتم و اکمل صاحبان عقل ائمه اطهار علیهم السلام هستند. آنانند که به اذن خداوند مدیر و مدبر عالم ملک و ملکوتند و نفس ناطقه (عقل) آدمیان به تربیت آن‌ها از حالت مستعد بودن به فعلیت و انجام می‌رسد و به کمال می‌رسند.

ادامه دارد... 

📚شرح و تفسیر زیارت جامعه کبیره

سید رفیع الدین رفیعی

#اللهم_عجل_لولیک_الفرج ✨

#امام_زمان #فرج #ظهور #زیارت_جامعه #زیارت_جامعه_کبیره #اهل_بیت #ائمه #معصومین #ائمه_اطهار